Για ένα Ουράνιο Τόξο της Αριστερής, Σοσιαλιστικής και Πράσινης Μεταρρύθμισης
Θέμης Δημητρακόπουλος, 28/09/2011
Θέματα Επικαιρότητας
Αριστερά και Οικολογία
Άρθρα
Σήμερα, στην καθημαγμένη χώρα μας, οι δυνάμεις της Μεταρρύθμισης με αριστερό, προοδευτικό και πράσινο/οικολογικό πρόσημο βρίσκονται διάσπαρτες σε διάφορους κομματικούς –και μη– χώρους. Απέναντι στην πρωτόγνωρη λαίλαπα μιας αντιδραστικής, αντιλαϊκής και εν τέλει αδιέξοδης πολιτικής, απέναντι σε μια ανυπόληπτη όσο και αδίστακτη κυβέρνηση, μια κυβέρνηση των καθημερινών αυτοκτονιών και της κατάλυσης κάθε έννοιας κοινωνικού ιστού, οι προοδευτικές μεταρρυθμιστικές δυνάμεις πασχίζουν να αντισταθούν, καθεμιά από το δικό της μετερίζι, αλλά δυσκολεύονται να αποκτήσουν και να πείσουν το μεγάλο εκείνο ακροατήριο, την κρίσιμη μάζα που είναι αναγκαία για να πιάσει ο σπόρος της αλλαγής και της ανατροπής του υφιστάμενου διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος, για να γίνει εφικτή ριζική, συνειδητή αναθεώρηση του καταναλωτικού κοινωνικού μοντέλου των τελευταίων δεκαετιών. Μια προφανής αιτία αυτής της πολιτικής αφλογιστίας είναι και ο κατακερματισμός αυτών των συγγενικών δυνάμεων, κατακερματισμός που οφείλεται, βεβαίως, σε υπαρκτές διαφορές αντίληψης και πρακτικών, αλλά άλλο τόσο και στη δυσπιστία που πηγάζει κυρίως από τραυματικές εμπειρίες του πρόσφατου και απώτερου παρελθόντος.
Όμως η σημερινή συγκυρία επιβάλλει την όσο το δυνατό ευρύτερη συμπαράταξη και σύμπραξη των δυνάμεων της Αριστερής Μεταρρύθμισης, της Πολιτικής Οικολογίας και της Προοδευτικής Σοσιαλδημοκρατίας. Ο καθένας που λογαριάζει τον εαυτό του μέτοχο αυτού του χώρου οφείλει να σταθμίσει τις προτεραιότητες και να ζυγιάσει τα πράγματα.
Από τη μεριά μου, καταθέτω τις προτεραιότητες που πιστεύω ότι μπορούν να εξασφαλίσουν μια κατ’ αρχήν βάση για συζήτηση:
Οι τρεις βασικοί άξονες για μια κοινή πολιτική/εκλογική πλατφόρμα της Μεταρρυθμιστικής Αριστεράς, της Πολιτικής Οικολογίας και του προοδευτικού Σοσιαλιστικού χώρου:
– Ευρωπαϊκός Προσανατολισμός: παραμονή στην Ευρωζώνη, όχι με όρους και μεταχείριση επαίτη αλλά με status ισότιμου εταίρου.
– Σάρωμα και εκ βάθρων αναδιοργάνωση του παρακμασμένου πολιτικού συστήματος – πλήρης αναθεώρηση των σχέσεων κράτους και κομμάτων και των προνομίων του πολιτικού προσωπικού, απλή αναλογική, συνταγματική κατοχύρωση ενός νέου πολιτικού συστήματος, απαλλαγμένου από πελατειακές αντιλήψεις και πάσης μορφής δουλείες.
– Πολιτικές εξόδου από την κρίση με προοδευτικό, αριστερό και οικολογικό πρόσημο – η κρίση ως ευκαιρία για ριζική αλλαγή μοντέλου της κοινωνίας και της καθημερινότητας όλων μας.
Οι πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις που, δυνητικά, θα μπορούσαν να συμμαχήσουν στην παραπάνω βάση, κινούνται στον ευρύτερο κεντροαριστερό, σοσιαλιστικό και οικολογικό χώρο που ξεκινάει από τα αριστερά του ΠΑΣΟΚ (χωρίς φυσικά να αποκλείει τις όποιες εγκλωβισμένες στο σημερινό, νεοφιλελεύθερο με το στανιό ΠΑΣΟΚ, προοδευτικές δυνάμεις) και φτάνει ως τη Δημοκρατική Αριστερά και τον ΣΥΝ – περνώντας από τους ανένταχτους, και είναι πολλοί, της μη κομματικής Αριστεράς, αλλά και τον πολύ σημαντικό χώρο της πολιτικής οικολογίας, είτε ως κομματικής έκφρασης (Οικολόγοι Πράσινοι) είτε ως αυτόνομων, κυρίως τοπικής εμβέλειας, οικολογικών οργανώσεων πολιτών (Σημείωση: δεν γίνεται καμιά αναφορά στο ΚΚΕ, γιατί το ίδιο έχει επιλέξει να κινείται σε ένα παράλληλο σύμπαν που δύσκολα επικοινωνεί με την καθ’ ημάς πραγματικότητα).
Οι κατά καιρούς αποχωρούντες από το ΠΑΣΟΚ συνιστούν διακριτές, οπωσδήποτε, εκφάνσεις της σοσιαλδημοκρατίας, ο χώρος της μεταρρυθμιστικής Αριστεράς εκφράζεται κύρια –αλλά όχι μόνο– από τη Δημοκρατική Αριστερά, ενώ και ο ΣΥΝ, απαλλαγμένος, εννοείται, από αριστερίστικες ιδεοληψίες, αποτελεί σίγουρα μια δημιουργική δύναμη για την υπόθεση της αριστερής μεταρρύθμισης. Όσο για το χώρο της πολιτικής οικολογίας, το ζητούμενο είναι να «πρασινίσει» όλη η Μεταρρυθμιστική Αριστερά και ο σοσιαλιστικός προοδευτικός χώρος.
Σε ένα τέτοιο σχήμα, ένα Ουράνιο Τόξο για τη Μεταρρύθμιση και τον Σοσιαλισμό με αριστερό και οικολογικό πρόσημο, όπου ο καθένας μπορεί να διατηρεί το διακριτό του χρώμα πλάι στα χρώματα των άλλων, δεν έχει νόημα η συζήτηση για πρωτοκαθεδρίες, ιδεολογική καθαρότητα, κομματικές καταγωγές και πολιτικές ευθύνες του παρελθόντος. Ο ιδεολογικός και κομματικός πουριτανισμός σε μια τόσο κρίσιμη εποχή είναι παράγοντας συντήρησης και εντέλει οπισθοδρόμησης, η κομματική περιχαράκωση βλάπτει σοβαρά την κοινωνική και πολιτική υγεία της Αριστεράς.
Επίσης είναι άνευ ουσίας η απαίτηση για μεταρρυθμιστικά διαπιστευτήρια – και μάλιστα στη βάση της προσωπικής διαδρομής και της «ιστορίας» ενός εκάστου. Έτσι κι αλλιώς τα λάθη όλων είναι πολλά και γνωστά και δεν συμψηφίζονται ούτε ακυρώνονται. Όμως αυτό που σίγουρα δεν χρειάζεται σήμερα είναι ο στείρος λαϊκισμός, οι ανέξοδες, εκτονωτικές μεν αλλά εντελώς ατελέσφορες, αριστερίστικες ρητορείες, οι επικλήσεις «ένοχων» ή– το αντίθετο, αλλά εξίσου αδιέξοδο– «ένδοξων» παρελθόντων, η αλαζονική μονοπώληση της «αλήθειας», όποια κι αν είναι αυτή: αριστερή μεταρρύθμιση, πολιτική οικολογία, σοσιαλισμός με προοδευτικό πρόσημο.
Οι ζωντανές και υγιείς δυνάμεις της Μεταρρυθμιστικής Αριστεράς, της Αριστερής Σοσιαλδημοκρατίας και της Πολιτικής Οικολογίας, τόσο οι οργανωμένες σε κομματικά μορφώματα όσο και οι ανένταχτοι –είτε από συνειδητή επιλογή είτε από εύλογη δυσπιστία απέναντι σε ό,τι συναποτελεί το παρακμασμένο πολιτικό σύστημα της χώρας– προοδευτικοί πολίτες, έχουν μια (τελευταία;) ευκαιρία για να υψώσουν ένα πολιτικό και κοινωνικό τείχος στη συντελούμενη, και επερχόμενη, νεοσυντηρητική λαίλαπα. Να βγουν μαχητικά και μετωπικά απέναντι στην κάθε λογής αντιμεταρρυθμιστική συντήρηση: το εκφυλισμένο, ημιπαράλυτο νεοφιλελεύθερης κοπής ΠΑΣΟΚ, τη ρεβανσιστική Νέα Δημοκρατία του Δικτύου 21, που επιχειρεί και σε ιδεολογικό επίπεδο την αναβίωση ενός επικίνδυνου εθνολαγνικού επαρχιωτισμού ξεχασμένων, έτσι νομίζαμε, δεκαετιών, την καλυπτόμενη με φύλλο συκής ακροδεξιά του ΛΑ.Ο.Σ, την ξεκάθαρα φασιστική Χρυσή Αυγή (ως πότε «νόμιμο» κόμμα;). Αλλά και να καταδείξουν με δημιουργικές προτάσεις και δράσεις πολιτισμού και κοινωνικής αλληλεγγύης τα τραγικά αδιέξοδα όχι μόνον του πολιτικού συστήματος αλλά και της κοινωνίας μας γενικότερα. Και, το πιο σημαντικό για την Αριστερά της Μεταρρύθμισης: να αδράξει την πολύπλευρη, συστημική κρίση ως ευκαιρία για τη ριζική ανατροπή του μοντέλου κοινωνίας το οποίο βιώσαμε τις τελευταίες δεκαετίες, αυτού του νοσηρού μοντέλου ενός αδιέξοδου καταναλωτισμού και μιας «δανεικής», αχρείαστης και ανεξέλεγκτης ανάπτυξης που βιάζει ασύστολα το αστικό και φυσικό περιβάλλον, παραμορφώνει και διαστρεβλώνει τις ανάγκες μας, και υποθηκεύει με ανυπολόγιστες συνέπειες το μέλλον των ερχόμενων γενιών – και, βέβαια, το δικό μας παρόν– με τίμημα όχι μόνο την οικονομική και κοινωνική κατάρρευση αλλά και τον ίδιο τον ψυχισμό μας.
Οι καιροί ου μενετοί. Τα εγχειρήματα που υπερβαίνουν τη λογική του δικού μας «πολιτικού μαγαζιού» φαντάζουν δύσκολα, αν όχι ανυπέρβλητα, στην εποχή μας – την εποχή της κατάτμησης του συλλογικού κοινωνικού υποκειμένου…
Είναι μια πρόκληση, και μια πρόσκληση ταυτόχρονα, γι’ αυτή την Αριστερά που θέλει να λέγεται Δημοκρατική και Μεταρρυθμιστική – όπου κι αν βρίσκεται.
Ο εχθρός είναι ante portas – αν δεν έχει παραβιάσει κιόλας τις πύλες. Και είναι, σίγουρα, εκτός Αριστεράς…
Θέμης Δημητρακόπουλος
Γραμματέας της Οργάνωσης Οικολογίας, Μέλος της Κεντρικής Επιτροπής της Δημοκρατικής Αριστεράς
Όμως η σημερινή συγκυρία επιβάλλει την όσο το δυνατό ευρύτερη συμπαράταξη και σύμπραξη των δυνάμεων της Αριστερής Μεταρρύθμισης, της Πολιτικής Οικολογίας και της Προοδευτικής Σοσιαλδημοκρατίας. Ο καθένας που λογαριάζει τον εαυτό του μέτοχο αυτού του χώρου οφείλει να σταθμίσει τις προτεραιότητες και να ζυγιάσει τα πράγματα.
Από τη μεριά μου, καταθέτω τις προτεραιότητες που πιστεύω ότι μπορούν να εξασφαλίσουν μια κατ’ αρχήν βάση για συζήτηση:
Οι τρεις βασικοί άξονες για μια κοινή πολιτική/εκλογική πλατφόρμα της Μεταρρυθμιστικής Αριστεράς, της Πολιτικής Οικολογίας και του προοδευτικού Σοσιαλιστικού χώρου:
– Ευρωπαϊκός Προσανατολισμός: παραμονή στην Ευρωζώνη, όχι με όρους και μεταχείριση επαίτη αλλά με status ισότιμου εταίρου.
– Σάρωμα και εκ βάθρων αναδιοργάνωση του παρακμασμένου πολιτικού συστήματος – πλήρης αναθεώρηση των σχέσεων κράτους και κομμάτων και των προνομίων του πολιτικού προσωπικού, απλή αναλογική, συνταγματική κατοχύρωση ενός νέου πολιτικού συστήματος, απαλλαγμένου από πελατειακές αντιλήψεις και πάσης μορφής δουλείες.
– Πολιτικές εξόδου από την κρίση με προοδευτικό, αριστερό και οικολογικό πρόσημο – η κρίση ως ευκαιρία για ριζική αλλαγή μοντέλου της κοινωνίας και της καθημερινότητας όλων μας.
Οι πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις που, δυνητικά, θα μπορούσαν να συμμαχήσουν στην παραπάνω βάση, κινούνται στον ευρύτερο κεντροαριστερό, σοσιαλιστικό και οικολογικό χώρο που ξεκινάει από τα αριστερά του ΠΑΣΟΚ (χωρίς φυσικά να αποκλείει τις όποιες εγκλωβισμένες στο σημερινό, νεοφιλελεύθερο με το στανιό ΠΑΣΟΚ, προοδευτικές δυνάμεις) και φτάνει ως τη Δημοκρατική Αριστερά και τον ΣΥΝ – περνώντας από τους ανένταχτους, και είναι πολλοί, της μη κομματικής Αριστεράς, αλλά και τον πολύ σημαντικό χώρο της πολιτικής οικολογίας, είτε ως κομματικής έκφρασης (Οικολόγοι Πράσινοι) είτε ως αυτόνομων, κυρίως τοπικής εμβέλειας, οικολογικών οργανώσεων πολιτών (Σημείωση: δεν γίνεται καμιά αναφορά στο ΚΚΕ, γιατί το ίδιο έχει επιλέξει να κινείται σε ένα παράλληλο σύμπαν που δύσκολα επικοινωνεί με την καθ’ ημάς πραγματικότητα).
Οι κατά καιρούς αποχωρούντες από το ΠΑΣΟΚ συνιστούν διακριτές, οπωσδήποτε, εκφάνσεις της σοσιαλδημοκρατίας, ο χώρος της μεταρρυθμιστικής Αριστεράς εκφράζεται κύρια –αλλά όχι μόνο– από τη Δημοκρατική Αριστερά, ενώ και ο ΣΥΝ, απαλλαγμένος, εννοείται, από αριστερίστικες ιδεοληψίες, αποτελεί σίγουρα μια δημιουργική δύναμη για την υπόθεση της αριστερής μεταρρύθμισης. Όσο για το χώρο της πολιτικής οικολογίας, το ζητούμενο είναι να «πρασινίσει» όλη η Μεταρρυθμιστική Αριστερά και ο σοσιαλιστικός προοδευτικός χώρος.
Σε ένα τέτοιο σχήμα, ένα Ουράνιο Τόξο για τη Μεταρρύθμιση και τον Σοσιαλισμό με αριστερό και οικολογικό πρόσημο, όπου ο καθένας μπορεί να διατηρεί το διακριτό του χρώμα πλάι στα χρώματα των άλλων, δεν έχει νόημα η συζήτηση για πρωτοκαθεδρίες, ιδεολογική καθαρότητα, κομματικές καταγωγές και πολιτικές ευθύνες του παρελθόντος. Ο ιδεολογικός και κομματικός πουριτανισμός σε μια τόσο κρίσιμη εποχή είναι παράγοντας συντήρησης και εντέλει οπισθοδρόμησης, η κομματική περιχαράκωση βλάπτει σοβαρά την κοινωνική και πολιτική υγεία της Αριστεράς.
Επίσης είναι άνευ ουσίας η απαίτηση για μεταρρυθμιστικά διαπιστευτήρια – και μάλιστα στη βάση της προσωπικής διαδρομής και της «ιστορίας» ενός εκάστου. Έτσι κι αλλιώς τα λάθη όλων είναι πολλά και γνωστά και δεν συμψηφίζονται ούτε ακυρώνονται. Όμως αυτό που σίγουρα δεν χρειάζεται σήμερα είναι ο στείρος λαϊκισμός, οι ανέξοδες, εκτονωτικές μεν αλλά εντελώς ατελέσφορες, αριστερίστικες ρητορείες, οι επικλήσεις «ένοχων» ή– το αντίθετο, αλλά εξίσου αδιέξοδο– «ένδοξων» παρελθόντων, η αλαζονική μονοπώληση της «αλήθειας», όποια κι αν είναι αυτή: αριστερή μεταρρύθμιση, πολιτική οικολογία, σοσιαλισμός με προοδευτικό πρόσημο.
Οι ζωντανές και υγιείς δυνάμεις της Μεταρρυθμιστικής Αριστεράς, της Αριστερής Σοσιαλδημοκρατίας και της Πολιτικής Οικολογίας, τόσο οι οργανωμένες σε κομματικά μορφώματα όσο και οι ανένταχτοι –είτε από συνειδητή επιλογή είτε από εύλογη δυσπιστία απέναντι σε ό,τι συναποτελεί το παρακμασμένο πολιτικό σύστημα της χώρας– προοδευτικοί πολίτες, έχουν μια (τελευταία;) ευκαιρία για να υψώσουν ένα πολιτικό και κοινωνικό τείχος στη συντελούμενη, και επερχόμενη, νεοσυντηρητική λαίλαπα. Να βγουν μαχητικά και μετωπικά απέναντι στην κάθε λογής αντιμεταρρυθμιστική συντήρηση: το εκφυλισμένο, ημιπαράλυτο νεοφιλελεύθερης κοπής ΠΑΣΟΚ, τη ρεβανσιστική Νέα Δημοκρατία του Δικτύου 21, που επιχειρεί και σε ιδεολογικό επίπεδο την αναβίωση ενός επικίνδυνου εθνολαγνικού επαρχιωτισμού ξεχασμένων, έτσι νομίζαμε, δεκαετιών, την καλυπτόμενη με φύλλο συκής ακροδεξιά του ΛΑ.Ο.Σ, την ξεκάθαρα φασιστική Χρυσή Αυγή (ως πότε «νόμιμο» κόμμα;). Αλλά και να καταδείξουν με δημιουργικές προτάσεις και δράσεις πολιτισμού και κοινωνικής αλληλεγγύης τα τραγικά αδιέξοδα όχι μόνον του πολιτικού συστήματος αλλά και της κοινωνίας μας γενικότερα. Και, το πιο σημαντικό για την Αριστερά της Μεταρρύθμισης: να αδράξει την πολύπλευρη, συστημική κρίση ως ευκαιρία για τη ριζική ανατροπή του μοντέλου κοινωνίας το οποίο βιώσαμε τις τελευταίες δεκαετίες, αυτού του νοσηρού μοντέλου ενός αδιέξοδου καταναλωτισμού και μιας «δανεικής», αχρείαστης και ανεξέλεγκτης ανάπτυξης που βιάζει ασύστολα το αστικό και φυσικό περιβάλλον, παραμορφώνει και διαστρεβλώνει τις ανάγκες μας, και υποθηκεύει με ανυπολόγιστες συνέπειες το μέλλον των ερχόμενων γενιών – και, βέβαια, το δικό μας παρόν– με τίμημα όχι μόνο την οικονομική και κοινωνική κατάρρευση αλλά και τον ίδιο τον ψυχισμό μας.
Οι καιροί ου μενετοί. Τα εγχειρήματα που υπερβαίνουν τη λογική του δικού μας «πολιτικού μαγαζιού» φαντάζουν δύσκολα, αν όχι ανυπέρβλητα, στην εποχή μας – την εποχή της κατάτμησης του συλλογικού κοινωνικού υποκειμένου…
Είναι μια πρόκληση, και μια πρόσκληση ταυτόχρονα, γι’ αυτή την Αριστερά που θέλει να λέγεται Δημοκρατική και Μεταρρυθμιστική – όπου κι αν βρίσκεται.
Ο εχθρός είναι ante portas – αν δεν έχει παραβιάσει κιόλας τις πύλες. Και είναι, σίγουρα, εκτός Αριστεράς…
Θέμης Δημητρακόπουλος
Γραμματέας της Οργάνωσης Οικολογίας, Μέλος της Κεντρικής Επιτροπής της Δημοκρατικής Αριστεράς
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου